Zabytek na dziś – Radiostacja w Lidzbarku Warmińskim

W wieku XX w panoramie oklającej miasto Lidzbark Warmiński/Heilsberg pojawiły się 2 wysokie maszty i nowe budynki. Ok 2 km za miastem został otwarty nowy nadajnik radiowy, którego zasięg miał obejmować nie tylko prowincję, ale także tereny Rzeszy.

78bradiostacjavw9Lokalizację radiostacji poprzedziły dokładne pomiary Centralnego Urzędu Poczty Rzeszy, które stwierdziły dogodne, centralne położenie miasta, co oczywiście miało wpływ na najbardziej optymalną emisję sygnału radiowego. Kolejnym powodem było zapewne usytuowanie w centrum tzw. „Trójkąta Heilsberskiego”, czyli pasa umocnień wojskowych ciągnącego się od Zalewu Wiślanego do południowej części Warmii.

Planowanie budowy rozpoczęto już w roku 1930, a łączny koszt wyceniono na 500 tysięcy marek. Grunt bezpłatnie pod budowę przekazały władze miejskie. Powstały dwa, wysokie na 102m maszty, z amerykańskiej sosny smołowej z mosiężnymi śrubami. Powstała również w budynku hala nadawcza i hala maszynowa wyposażona w silnik do agregatu prądotwórczego i transformator. W grudniu wspomnianego roku nadajnik rozpoczął funkcjonowanie.

21 czerwca 1930 roku miasto świętowało zawieszenie wiechy huczną uroczystością przy obecności wysokich urzędników państwowych i miejskiej orkiestry.

Początkowo nadajnik miał moc 60kW, wraz z rozwojem techniki zwiększono ją do 100kW. Stacja istnieje do dzisiaj, na ulicy Rolnej, przy szosie w kierunku Górowa Iławeckiego. W Prusach Wschodnich była to druga stacja radiowa po Królewcu i początkowo nadawała pod nazwą Heilsberg, mimo że program powstawał w studio w Królewcu. Wkrótce jednak nadano jej nazwę Koenigsberg I. Stacja lidzbarska była kontynuacją działalności stacji z Królewca, która działała od kwietnia 1924 roku, a której zasięg był zbyt słaby i nie obejmował całej prowincji.

Stacja w Lidzbarku nadawała na fali średniej. Ciekawostką może być fakt, iż w czasach hitlerowskich najtańsze odbiorniki radiowe budowane były dla określonego obszaru Rzeszy i strojone fabrycznie na długości fal, na których pracowały dostępne w danym rejonie niemieckie stacje radiowe. Takie radio nazywało się „Volksampfenger” czyli odbiornik ludowy, masowy.

Po wojnie stacja lidzbarska przez wiele lat mieściła nadajniki zagłuszające odbiór Radia Wolna Europa i innych zachodnich stacji nadających po polsku. Z Lidzbarka w połowie lat 50 popłynął też w eter pierwszy sygnał radiowy Rozgłośni Polskiego Radia w Olsztynie.

I.Treutle/ fot. http://www.oldtimeradio.de/

800px-Modell_Heilsberg 1280px-SenderHeilsberg2012Front r-heilsberg-02 (1)