Zabytek na dziś – Pałac w Łankiejmach

Łankiejmy (Langheim) to niewielka wieś w powiecie kętrzyńskim, w gminie Korsze. Nazwa wsi prawdopodobnie wywodzi się z języka prusów - Lankkaimis czyli “Wieś na Mokradłach” („lanka” znaczy podmokla łąka, a „kaym” - wieś, dwór). Dzisiaj kilka słów o wsi i zabytku, którego już nie ma.

1937ŁankiejmyObecnie z pałacu klasycystycznego, budowanego w latach 1798-1805 pozostały jedynie ruiny. Zdobił go olbrzymi portal z kolumnami widoczny na dawnej fotografii. Pałac został spalony przez żołnierzy sowieckich w 1945 r., a jego ruiny ostatecznie rozebrano w latach 70. Pozostały zachowane jedynie częściowo zabudowania gospodarcze i fragmenty parku krajobrazowego.

Dla obrony wschodnich kresów państwa Krzyżacy nadawali w tym rejonie swojego państwa majątki lenne. Wobec niedostatku szlachty niemieckiej, lennikami zostawali głównie Prusowie. Takim właśnie majątkiem lennym, nie wsią, stały się Łankiejmy, nadane w lenno rycerzowi pruskiemu, który zwał się Hensil Trawpe.

Zbudowano tu drewniano - ziemną strażnicę (ok. 1350 przekształconą w murowany zamek), która przejęła nazwę pruską, a po niej przejął ją również zamek i założona przy nim wieś. Boetticher, pruski konserwator zabytków, odnotowuje w 1898 r., obecność “Góry Zamkowej” koło Łankiejm. Dodaje również, że w zbiorach Prussia-Museum w Królewcu znajdował się rysunek tego obiektu sporządzony przez barona von Bönigka.

Po wojnie trzynastoletniej (1454-1466), Łankiejmy z zamkiem oraz tutejszym majątkiem, a także Głowbity, Suśnik i Krzemity, otrzymał w lenno, jako rekompensatę za zaległy żołd, były zaciężny rotmistrz o nazwisku Truchsess von Wetzhausen. Płyty nagrobne członków tego rodu znajdowały się od 1584 r. w miejscowym kościele, przed wojną usunięto je. Dziś są w lapidarium przy kościele św. Jerzego w Kętrzynie.

W drugiej połowie XVII w. wszystkie te dobra przeszły na rodzinę arystokratyczną von der Groebenów związanej z Koroną. Fryderyk von der Groeben , generał wojsk polskich, brał udział w odsieczy wiedeńskiej Jana Sobieskiego, walczył też wcześniej pod jego sztandarami przeciwko Turkom. Również w kętrzyńskim muzeum zachowała się chorągiew pogrzebowa z jego portretem.
Von Groebenowie zbudowali w Łankiejmach rezydencję dworską, spożytkowując w tym celu, jak to czyniono zazwyczaj, materiał pochodzący z rozbiórki tutejszego zamku. Po śmierci Wilhelma Ludwika, również pułkownika wojska polskiego, nieżonatego, bezdzietnego, członkowie rodziny założyli fundację rodzinną, która stała się prawnym właścicielem dóbr rodowych w Łankiejmach.

Ze środków fundacji powstał piękny, klasycystyczny pałac z kolumnowym portalem, którego autorem projektu był David Gilly. W latach 1792–1801 działał on przy budowie Kanału Bydgoskiego, projektował rozbudowę i przebudowę portów w Gdańsku i Elblągu. Utworzona przez niego berlińska Akademia Budowlana stała się najważniejszym ośrodkiem niemieckiego klasycyzmu, a do jego uczniów należał m.in. Karl Friedrich Schinkel.

Pałac stanął w miejscu dotychczasowej budowli dworskiej i służył nieprzerwanie, aż do końca II wojny światowej. Legł w gruzach w 1945 r. Na terenie folwarku czynny był stary młyn wodny, pierwotnie należący do zamku krzyżackiego. Był też wiatrak holenderski, a w 1871 r. wspomniana jest również cegielnia i browar.

I.Treutle

Łankiejmy Łan, zabudowania gospodarcze