Lokacja Ignalina - Reimerswalde dokonana przez Henryka Lutra zatwierdzona została w 1359 roku przez biskupa Jana Stryprocka. Wójt ten ufundował także gotycki kościół parafialny zbudowany w 2 połowie XIV wieku. Na początku XVI wieku był on filią kościoła w Runowie, a konsekrowany został przez biskupa Marcina Kromera w 1580 roku. W 1807 roku wojska napoleońskie stoczyły tu bitwę pod Lidzbarkiem, uwiecznioną również na paryskim Łuku Triumfalnym. To właśnie ze wzgórza w Ignalinie Napoleon kierował ową bitwą, po której Prusacy i Rosjanie cofnęli się na wschód.
Obecny kosciół p.w. św. Jana Ewangelisty i Matki Boskiej Częstochowskiej w Ignalinie powstał w latach 1783-85 i konsekrowany został przez biskupa Ignacego Krasickiego w 1786 roku. Usytuowany jest na niewielkim wzniesieniu, na fundamentach z polnego kamienia, bezpośrednio przy drodze z Lidzbarka Warmińskiego w kierunku Pieniężna.
Kościół wzniesiony w stylu późnego baroku - jest orientowany, salowy, murowany z cegły i otynkowany. Świątynia jest jednonawowa, zbudowana na planie prostokąta. Bryła z charakterystyczną wieżą dobudowaną od strony zachodniej z cebulastym zwieńczeniem, którą kościół otrzymał podczas ostatniej konsekracji. Do korpusu budowli od południa przylega kruchta, od północy zakrystia.
Wszystkie znajdujące się w kościele ołtarze są neogotyckie. Ołtarz główny wykonany jest około 1800 roku przez Chrystiana Beniamina Schultza z Lidzbarka Warmińskiego. Umieszczono w nim rzeźby św. Piotra i św. Pawła. Dwa ołtarze boczne są zbudowane w stylu neogotyckim i pochodzą z 2 połowy XIX wieku. Na strychu kościoła znajduje się kierat, zamocowany pomiędzy podłogą jednym końcem i drugim, opartym o konstrukcję dachową. W tak zamocowanej belce wkładane były dźwignie, które popychane obracały kieratem i nawijały linę do której mocowane były ciężkie ładunki wciągane na strych. W ten sposób wciągano materiały potrzebne do budowy dachu. W czasie I i II wojny światowej, gdy na strychu umieszczony był lazaret, kierat służył do transportu rannych żołnierzy.
Witraże datowane są na 1891 rok i sygnowane: 1891 Munchen Herzogl Bayn. W kruchtach znajdują się dwie kropielnice granitowe. Na wyposażeniu kościoła są również XVII wieczne obrazy przedstawiające scenę Ukrzyżowania oraz Apostołów, duży barokowy krucyfiks z XVIII wieku, a także cenne zabytki sztuki złotniczej.
Przy szosie do Lidzbarka Warmińskiego, po drugiej stronie od kościoła, znajduje się późnobarokowy kamienny krzyż z Chrystusem Ukrzyżowanym i klęczącą św. Marią Magdaleną, otoczony żelazną balustradą, wykonany w 1760 roku.
Z dawnego cmentarza przykościelnego zachowały się 2 nagrobki. Kamień z wyrytą datą 1858 roku oraz grób rodzinny z żeliwnym krzyżem.
I.Treutle
